Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Zielona Góra - Żagań. W dniu 28 kwietnia 2008 roku w siedzibie Prokuratury Rejonowej w Żaganiu odbyła się doroczna narada koordynacyjno-szkoleniowa kierownictwa Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze z przedstawicielami organów kontroli i ścigania. Naradę zorganizowano w ramach ciążącego na prokuratorze ustawowego obowiązku koordynowania, działalności w zakresie ścigania przestępstw prowadzonej przez inne organy państwowe.

Tematem narady była prawno-karna problematyka międzynarodowego obrotu odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem zasad postępowania w przypadku nielegalnego wprowadzenia na terytorium naszego kraju odpadów z zagranicy. Narada odbyła się zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami poczynionymi w tej kwestii podczas spotkania przedstawicieli organów kontroli i ścigania, jakie odbyło się 13 września 2007 roku w siedzibie Okręgowej Inspekcji Pracy w Zielonej Górze.

Celem spotkania było oszacowanie zjawiska nielegalnego obrotu odpadami ze szczególnym uwzględnieniem zmian prawnych związanych ze zniesieniem kontroli granicznej w związku z przystąpieniem naszego kraju do układu z Schengen oraz wypracowanie wspólnych zasad postępowania w tego typu sprawach i wymiana doświadczeń przedstawicieli wszystkich służb.

We wczorajszej naradzie udział wzięli m.in. przedstawiciele Wojewody Lubuskiego, Marszałka, Policji, Straży Granicznej, Służby Celnej, Dyrekcji Lasów Państwowych, Inspekcji Sanitarnej, Ochrony Środowiska i Prokuratorzy Rejonowi okręgu zielonogórskiego.

Naradę zaszczycił swoją obecnością Zastępca Prokuratora Apelacyjnego w Poznaniu prok. Jarosław Kaczmarek, a specjalnym gościem konferencji był znawca problematyki prof. dr Marek Górski, który wygłosił wykład na temat międzynarodowego obrotu odpadami. Zagadnienia prawne omówione przez prof. Górskiego stały się przedmiotem dyskusji zebranych, którą pokierował Prokurator Okręgowy w Zielonej Górze Jan Wojtasik.

Dyskusję rozpoczął Rafał Augustyniak prokurator Prokuratury Rejonowej w Żarach, który przedstawił na przykładzie prowadzonych postępowań przygotowawczych problemy i doświadczenia związane z praktyczną stroną zabezpieczenia jako dowody rzeczowe ładunków uznanych w rozumieniu obowiązujących przepisów za odpady.

Zasady postępowania związane z zabezpieczaniem odpadów dla potrzeb postępowania karnego omówiła również Barbara Szachnowska-Neneman Prokurator Rejonowy w Żarach, która przedstawiła zagadnienia związane ze stroną procesową tych czynności oraz współdziałania ze służbami granicznymi, celnymi oraz Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska.

Zdaniem Wojciecha Konopczyńskiego Dyrektora Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Zielonej Gółrze, nielegalny obrót odpadami jest zjawiskiem stosunkowo nowym. Przed zniesieniem kontroli na granicach z państwami członkowskimi Unii Europejskiej problemy te były łatwiejsze do rozwiązywania. Od grudnia 2007 roku zmniejszyła się liczba zatrzymywanych transportów z odpadami, co do których zachodziło podejrzenie, że są przedmiotem nielegalnego obrotu.

Smutną refleksją jest to, że znajomość przepisów związanych z ochroną środowiska jest bardzo niewielka w przedsiębiorstwach zajmujących się działalnością, z którą wiąże się problem odpadów i obrót nimi, co sprawia wiele praktycznych kłopotów. Pracownicy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska współpracują z Policją, Strażą Graniczą i Inspekcją Transportu Drogowego. Z zasady niezwłocznie zjawiają się na miejscu i wydają opinię czy ładunek w zatrzymanym transporcie jest odpadem, czy też nie. Problemem jest jednak brak odpowiednich miejsc przetrzymywania zatrzymanego transportu z ładunkiem odpadów. Dostrzegając narastający problem zanieczyszczenia lasów do współpracy zapraszani są także przedstawiciele Lasów Państwowych.

Głos w dyskusji zabrał także przedstawiciel Urzędu Marszałkowskiego dyr. Wydziału Jerzy Tonder, który podkreślił, że właściwe służby zajmujące się w Urzędzie ochroną środowiska otrzymują coraz więcej uprawnień od Wojewody. Ma to duże znaczenie, ponieważ Marszałek dokonuje podziału środków pomiędzy funduszami związanymi z ochroną środowiska. Przedstawiciel Urzędu Marszałkowskiego poinformował, że 16 kwietnia b.r. obradował polsko-niemiecki zespół na szczeblu ministerialnym. Jednym z tematów spotkania był nielegalny obrót odpadami, w szczególności pochodzącymi z Niemiec.

Zastępca Komendanta Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim kpt. Waldemar Hołodniuk stwierdził, że system zwalczania nielegalnego obrotu odpadami jest niewydolny. Świadczą o tym statystyki, według których po zniesieniu kontroli granicznej spadła skuteczność działań związanych z wykrywaniem transportów zawierających jako ładunek nielegalnie wwożone do kraju odpady. Wprawdzie ilość interwencji wzrosła, ale skuteczność tych działań zmalała. Do tego dochodzą problemy związane z brakiem odpowiednich miejsc do przeprowadzenia kontroli, w tym parkingów, na których można byłoby przechowywać zabezpieczone transporty odpadów.

Przedstawiciel Służby Celnej stwierdził, że model postępowania w sprawach związanych z zatrzymaniem transportów z odpadami opracowany w PR w Żarach zostanie przyjęty w tej instytucji, która oczekuje na zmianę przepisów umożliwiających podejmowania czynności procesowych związanych z zabezpieczeniem takich ładunków dla potrzeb postępowań karnych.

Zastępca Prokuratora Apelacyjnego podkreślił, że podobny model narad przyjęty został w innych okręgach apelacji poznańskiej, a także w innych jednostkach np. w prokuraturach apelacji szczecińskiej.

Podsumowując naradę Prokurator Okręgowy w Zielonej Górze Jan Wojtasik podkreślił, że narastająca skala zjawiska uzasadnia ostrzejsze oceny związane ze społeczną szkodliwością przestępstw popełnianych przeciwko środowisku, co wymaga ze strony prokuratorów i innych służb podjęcia zdecydowanych działań zmierzających do wykrycia sprawców tych czynów i doprowadzenia do ich osądzenia.

Prokurator Jan Wojtasik podziękował wszystkim uczestnikom narady zapraszając jednocześnie na kolejne robocze spotkanie, którego termin zostanie uzgodniony. [j.b.]