Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Nie tylko w marzeniach może się ziścić przesianie legionowej pieśni "chcieć to móc". Za "chcącym" nie muszą stać wieloosobowe zespoły, świty konsultantów i duże środki finansowe, aby robił coś naprawdę użytecznego. W moim przekonaniu, pierwszoplanowa rola przypada zawsze pomysłowości, wiedzy, pasji tworzenia, talentom organizacyjnym lidera i współpracowników danej instytucji. Świadczy o tym samodzielne zorganizowanie zaledwie w odstępie jednego roku dwóch sympozjów kryminalistycznych przez Prokuraturę Okręgową w Zielonej Górze kierowaną przez prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Jana Wojtasika. Pierwsze (maj 2005 r.) zostało poświęcone "Technice kryminalistycznej w służbie śledztwa". Jego przewodnią myślą było ukazanie oferty kryminalistyków w zakresie wykrywania przestępstw i udowadniania winy ich sprawcom. W obecnym sympozjum (maj 2006 r.) uczestniczyło 76 osób. Najliczniej byli reprezentowani prokuratorzy, a w następnej kolejności: policjanci, biegli różnych specjalności, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, Straży Leśnej. Obradom przysłuchiwał się prokurator Prokuratury Krajowej Prokurator Apelacyjny w Poznaniu Paweł Korbal.

Prokurator Jan Wojtasik otworzył seminarium, określając jego ambitne cele praktyczne i naukowe. Po powitaniu gości przewodnictwo przekazał w ręce (na przemian) prokuratora Prokuratury Krajowej Mieczysława Tabora i zastępcy Prokuratora Okręgowego w Jeleniej Górze Krzysztofa Domagały. Wykładami i niekiedy burzliwą dyskusją pokierowali sprawnie, co wymaga wzmianki ze względu na potrzebę utrzymywania napiętego programu w czasowych karbach.

W toku trzydniowych zajęć wygłoszono dwanaście referatów o bardzo urozmaiconym spektrum tematycznym. Mówią o tym tytuły wykładów cytowane według kolejności przyjętej w programie seminarium, a mianowicie: 1) "Źródła informacji o nieznanym sprawcy przestępstwa" (prok. Józef Gurgul), 2) "Środki dokumentacji kryminalistycznej przedmiotu oględzin" (podinsp. mgr Marek Łachacz, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie), 3) "Profil narkotyków przesłanką do ustalenia producenta. Nielegalne laboratorium, kto i jak produkuje narkotyki" (dr Waldemar Krawczyk, Centralne Laboratorium Kryminalistyczne KGP), 4) "Wnioskowanie o osobie na podstawie dowodowego nagrania głosów" (mgr inż. Alicja Malanowicz, Centralne Laboratorium Kryminalistyczne KGP), 5) "Możliwe do ustalenia cechy sprawcy i ich przydatność wykrywcza" (prof. dr hab. Ryszard Jaworski, Uniwersytet Wrocławski), 6) "Portret psychologiczny nieznanego sprawcy przestępstwa" (dr Maciej Szaszkiewicz, Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie), 7) "Konstrukcja urządzenia wybuchowego, a wnioskowanie o jego sprawcy" (st. asp. mgr Artur Steckiewicz, Wydział IV Centralnego Biura Śledczego KGP), 8) "Patologiczna psychika nieznanego sprawcy ze szczególnym okrucieństwem - mechanizmy psychologiczne warunkujące przebieg zbrodni. Sadyzm, nekrosadyzm, kanibalizm - prezentacja filmowa z komentarzem" (doc. dr hab. Janusz Heitzman, mgr Marek Pacholski, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie), 9) "Kryminalistyczne ślady biologiczne wizytówką sprawcy" (nadkom. dr Renata Włodarczyk, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie), 10) "Pismo ręczne a jego wykonawca i autor" (prof. dr hab. Mirosław Owoc, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), 11) "Ślady kryminalistyczne na miejscu zdarzenia wizytówką sprawcy" (podinsp. mgr Marek Łachacz), 12) "Ślad i mikroślad biologiczny podstawą typowania osoby, która go naniosła" (prof. dr hab. Ryszard Pawłowski, Zakład Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Gdańsku). Prokurator (sędzia, policjant) powinien spojrzeć na powyższe tytuły doniesień znanych ekspertów jako na źródła inspiracji, czego i od kogo można się spodziewać w razie wystąpienia konkretnych potrzeb w konkretnym śledztwie.

Wspólnym mianownikiem tych wypowiedzi jest informowanie zwłaszcza prowadzących postępowanie przygotowawcze, że w naukach pomostowych (kryminalistyce, medycynie sądowej z jej odgałęzieniami, psychiatrii i psychologii sądowej) tkwi ogromny potencjał wiedzy pomocnej w procesie, nie tylko zresztą karnym. Na podstawie analizy śladu nawet szczątkowego biegły może walnie przyczynić się do zrekonstruowania portretu nieznanego sprawcy.

Liczebność oraz wielokierunkowość eksperckich relacji sprawiają, że w szczupłych ramach niniejszego sprawozdania jedynie skrótowo i wybiórczo można przybliżyć ich zaciekawiające wątki, l tak, dokładnie i przejrzyście przedstawiono znaczenie należytego dokumentowania wyników oględzin z zastosowaniem całej gamy środków utrwalania przebiegu i efektów tej czynności (art. 143, 147 i 148 k.p.k.). Żaden ślad nie spełni funkcji "wizytówki sprawcy", jeśli nie znajdzie właściwego odbicia w protokole oraz zapisie dźwięku i (lub) obrazu. Oczywiście autorzy nie szczędzili wysiłku, aby unaocznić słuchaczom, co dokładnie i w jaki sposób trzeba zabezpieczać na miejscu zdarzenia, na zwłokach i ciele pokrzywdzonego, aby poznanie prawdy stawało się możliwe.

Założony cel relacji byłby spełniony, gdyby...zielonogórskie pomysły znalazły naśladowców. W tym względzie istnieją wciąż niezaspokojone potrzeby.

Artykuł Józefa Gurgula pt" Seminarium nt. Obraz zbrodni portretem sprawcy (Drzonków, 24/26 maja 2006 r.)ukazał się w miesięczniku PROKURATURA I PRAWO, nr 9 ,wrzesień 2006 r.