KOMENTARZ DO ARTYKUŁU Z GL "PICIE NA GODZINY"
Dodano: 2005-04-22
Opublikowany w numerze 93 "Gazety Lubuskiej" z dnia 21 kwietnia 2005 r. artykuł red. Michała Iwanowskiego pt. Picie na godziny wymaga dodatkowego komentarza a także informacji o obowiązujących uregulowaniach tego problemu.
Niektórym rozmówcom Autora publikacji należy przypomnieć, że strzeżenie praworządności - poza ściganiem przestępstw - należy do ustawowych obowiązków prokuratury.
Stosownie do przepisu art. 3 ust.1 pkt. 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1985r. [Dz.U. z 1994r. nr 19 poz. 70 z późn. zm.] obowiązek ten realizowany jest w szczególności przez "zaskarżanie do sądu niezgodnych z prawem decyzji administracyjnych...". Do tego celu służą prokuratorowi środki prawne określone w dziale IV Kodeksu postępowania administracyjnego i innych ustawach. Do środków tych zalicza się m.in. sprzeciw od prawomocnej, ale wadliwej prawnie decyzji administracyjnej. Żaden przepis ustrojowy dotyczący prokuratury ani żaden przepis regulujący zasady postępowania administracyjnego nie zna instytucji "zwrócenia uwagi" pod adresem organu administracyjnego.
Dla precyzji wywodu wskazać w pierwszym rzędzie należy, na stan prawny dotyczący zagadnień opisywanych w artykule.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży. Zezwolenie to wydaje się na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy po uzyskaniu pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy ustalającymi liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży oraz zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
Żaden przepis prawa nie upoważnia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do określenia w zezwoleniu na sprzedaż napojów alkoholowych czasu sprzedaży tych napojów (pogląd ten jest utrwalony i niesporny w doktrynie i orzecznictwie; analogicznie wyrok NSA w Warszawie z dnia 18.12.19988 nr SA 1086/98, decyzja SKO w Katowicach z dnia 28.08.1996 sygn. SKO-A-46-96, decyzja SKO w Rzeszowie z 30.11.1995 sygn. SKO 00586/68/95).
Decyzja o udzieleniu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawiera zatem element uznania administracyjnego, które nie polega jednak na całkowitej dowolności i musi bazować na dopuszczalnych bądź nakazanych przez prawo kryteriach. co wyznacza materialnoprawne granice uznania organu koncesyjnego.
Podkreślić należy, iż zgodnie z art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Umieszczanie w decyzjach o udzieleniu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży rozstrzygnięć reglamentujących czas sprzedaży tych napojów uznane być zatem musi za rażące naruszenie prawa.
Nie można zatem prokuratorom czynić zarzutu, że realizują swoje obowiązki i przy pomocy przysługujących im środków kwestionują takie wadliwe decyzje. Prokurator nie ma uprawnień władczych. Nie do niego należy też ocena decyzji administracyjnej wg kryterium jej celowości. Nie ma uprawnień ani zamiaru wpływać na merytoryczną treść rozstrzygnięć administracji samorządowej. Wbrew sugestiom zawartym w artykule, prokuratorzy nie zamykają lokali ani nie kontrolują sposobu sprzedawania w nich alkoholu. Nie należy to do ich kompetencji. Nie mogą jednak uchylić się od żądania przywrócenia stanu zgodnego z prawem, jeżeli powezmą wiadomość o takim naruszeniu prawa, a właściwy organ nadzoru nie działa.
Można zrozumieć, że działania prokuratorskie z różnych powodów nie każdemu muszą się podobać. Należy jednak przypomnieć starą zasadę, że jeżeli się coś robi, to warto robić to dobrze. W przypadku wydawania decyzji administracyjnych termin ten oznacza także zgodność tych decyzji z prawem. Czy w konkretnych przypadkach prokurator ma słuszność, rozstrzygnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze.
Podkreślenia wymaga, iż kwestie związane z określaniem przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w zezwoleniu na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży regulacji dotyczących czasu sprzedaży tych napojów mogą mieć również istotne znaczenie praktyczne i wiązać się ze znacznymi dolegliwościami dla podmiotów, którym udzielono takich wadliwych zezwoleń.
Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi sprzedaż napojów alkoholowych bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom stanowi przestępstwo zagrożone samoistną karą grzywny.
Jedynie dla wyczerpania zagadnienia wskazać należy, iż również określone w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi kompetencje rady gminy do określenia w drodze uchwały zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych nie obejmują reglamentowania godzin sprzedaży tych napojów. (stanowisko doktryny i orzecznictwa jest w tym zakresie utrwalone, zob. wyrok NSA w Warszawie z 17.11.1998 sygn. II SA 1394/98, wyrok NSA w Warszawie z 19.06.1998 sygn. II SA 368/98, rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego sygn. NP. 0915/42/99 z 15.05.1999)
Ewentualną podstawą dla administracyjnego ograniczania czasu otwarcia placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności może być jedynie art. XII ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Przepisów wprowadzających Kodeks pracy, zgodnie z którym gmina określa dni i godziny otwierania oraz zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności.
Rada gminy może jednakże na postawie tego przepisu ustanawiać jedynie normy prawa powszechnie obowiązującego na terenie gminy, a więc normy o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, a nie wprowadzać regulacje dotyczące indywidualnie określonych podmiotów gospodarczych.
Prokurator Okręgowy
Jan Wojtasik
Stosownie do przepisu art. 3 ust.1 pkt. 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1985r. [Dz.U. z 1994r. nr 19 poz. 70 z późn. zm.] obowiązek ten realizowany jest w szczególności przez "zaskarżanie do sądu niezgodnych z prawem decyzji administracyjnych...". Do tego celu służą prokuratorowi środki prawne określone w dziale IV Kodeksu postępowania administracyjnego i innych ustawach. Do środków tych zalicza się m.in. sprzeciw od prawomocnej, ale wadliwej prawnie decyzji administracyjnej. Żaden przepis ustrojowy dotyczący prokuratury ani żaden przepis regulujący zasady postępowania administracyjnego nie zna instytucji "zwrócenia uwagi" pod adresem organu administracyjnego.
Dla precyzji wywodu wskazać w pierwszym rzędzie należy, na stan prawny dotyczący zagadnień opisywanych w artykule.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży. Zezwolenie to wydaje się na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy po uzyskaniu pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy ustalającymi liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży oraz zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
Żaden przepis prawa nie upoważnia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do określenia w zezwoleniu na sprzedaż napojów alkoholowych czasu sprzedaży tych napojów (pogląd ten jest utrwalony i niesporny w doktrynie i orzecznictwie; analogicznie wyrok NSA w Warszawie z dnia 18.12.19988 nr SA 1086/98, decyzja SKO w Katowicach z dnia 28.08.1996 sygn. SKO-A-46-96, decyzja SKO w Rzeszowie z 30.11.1995 sygn. SKO 00586/68/95).
Decyzja o udzieleniu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawiera zatem element uznania administracyjnego, które nie polega jednak na całkowitej dowolności i musi bazować na dopuszczalnych bądź nakazanych przez prawo kryteriach. co wyznacza materialnoprawne granice uznania organu koncesyjnego.
Podkreślić należy, iż zgodnie z art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Umieszczanie w decyzjach o udzieleniu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży rozstrzygnięć reglamentujących czas sprzedaży tych napojów uznane być zatem musi za rażące naruszenie prawa.
Nie można zatem prokuratorom czynić zarzutu, że realizują swoje obowiązki i przy pomocy przysługujących im środków kwestionują takie wadliwe decyzje. Prokurator nie ma uprawnień władczych. Nie do niego należy też ocena decyzji administracyjnej wg kryterium jej celowości. Nie ma uprawnień ani zamiaru wpływać na merytoryczną treść rozstrzygnięć administracji samorządowej. Wbrew sugestiom zawartym w artykule, prokuratorzy nie zamykają lokali ani nie kontrolują sposobu sprzedawania w nich alkoholu. Nie należy to do ich kompetencji. Nie mogą jednak uchylić się od żądania przywrócenia stanu zgodnego z prawem, jeżeli powezmą wiadomość o takim naruszeniu prawa, a właściwy organ nadzoru nie działa.
Można zrozumieć, że działania prokuratorskie z różnych powodów nie każdemu muszą się podobać. Należy jednak przypomnieć starą zasadę, że jeżeli się coś robi, to warto robić to dobrze. W przypadku wydawania decyzji administracyjnych termin ten oznacza także zgodność tych decyzji z prawem. Czy w konkretnych przypadkach prokurator ma słuszność, rozstrzygnie Samorządowe Kolegium Odwoławcze.
Podkreślenia wymaga, iż kwestie związane z określaniem przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w zezwoleniu na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży regulacji dotyczących czasu sprzedaży tych napojów mogą mieć również istotne znaczenie praktyczne i wiązać się ze znacznymi dolegliwościami dla podmiotów, którym udzielono takich wadliwych zezwoleń.
Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi sprzedaż napojów alkoholowych bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom stanowi przestępstwo zagrożone samoistną karą grzywny.
Jedynie dla wyczerpania zagadnienia wskazać należy, iż również określone w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi kompetencje rady gminy do określenia w drodze uchwały zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych nie obejmują reglamentowania godzin sprzedaży tych napojów. (stanowisko doktryny i orzecznictwa jest w tym zakresie utrwalone, zob. wyrok NSA w Warszawie z 17.11.1998 sygn. II SA 1394/98, wyrok NSA w Warszawie z 19.06.1998 sygn. II SA 368/98, rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego sygn. NP. 0915/42/99 z 15.05.1999)
Ewentualną podstawą dla administracyjnego ograniczania czasu otwarcia placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności może być jedynie art. XII ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Przepisów wprowadzających Kodeks pracy, zgodnie z którym gmina określa dni i godziny otwierania oraz zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności.
Rada gminy może jednakże na postawie tego przepisu ustanawiać jedynie normy prawa powszechnie obowiązującego na terenie gminy, a więc normy o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, a nie wprowadzać regulacje dotyczące indywidualnie określonych podmiotów gospodarczych.
Prokurator Okręgowy
Jan Wojtasik
Menu
Linkliste
Licznik odwiedzin: 154833325
