Fałszerstwo dokumentu/ osoba upoważniona do wystawienia dokumentu/ funkcjonariusz państwa obcego

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:
Fałszerstwo dokumentu/ osoba upoważniona do wystawienia dokumentu/ funkcjonariusz państwa obcego
Wyrok:
Uchwała SN z dnia 21 sierpnia 1992 r., sygn. I KZP 30/92
Treść:
1. Osobą upoważnioną do wystawienia dokumentu, o której mowa w art. 266 § 1 k.k., jest także osoba dysponująca takim upoważnieniem z mocy prawa państwa obcego, a więc również – w granicach swoich kompetencji – funkcjonariusz państwa obcego. Nakłanianie takiej osoby do tego, aby poświadczyła nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, wypełnia znamiona przestępstwa określonego w art. 266 § 1 k.k. w związku z art.18 § 1 k.k. 2. Podmiotem nakłaniania, o którym mowa w pkt 1, może być – w warunkach określonych w art. 19 § 2 k.k. – każda osoba, a więc także funkcjonariusz publiczny państwa polskiego. 3. Jeżeli nakłanianie osoby, o której mowa w pkt 1, do poświadczenia nieprawdy dokonywane jest w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyn wypełnia znamiona przestępstwa określonego w art. 266 § 4 k.k. w związku z art.18 § 1 k.k. [….] Należy przede wszystkim podkreślić, że przepisy kodeksu karnego zapewniają szeroką ochronę dokumentu, jako szczególnie doniosłego środka zapewniającego pewność obrotu we wszystkich jego dziedzinach, zarówno w obrębie kraju, jak i w sferze stosunków międzynarodowych. Uniwersalny zakres tej ochrony znajduje wyraz przede wszystkim w bardzo szerokiej definicji pojęcia dokumentu, określonej w art. 120 § 13 k.k. Zgodnie z tym przepisem dokumentem jest każdy przedmiot, z którym związane jest określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne. Użycie w powyższej ustawowej definicji „dokumentu” określenia ,każdy” oznacza, że w rozumieniu kodeksu karnego pojęcie „dokumentu” obejmuje wszystkie możliwe jego rodzaje i postacie, niezależnie od tego; czy dokument ma charakter publiczny, czy prywatny oraz niezależnie od tego, czy wystawione jest przez upoważniony podmiot krajowy lub zagraniczny. Uniwersalny zakres prawnokarnej ochrony dokumentu znajduje także wyraz w alternatywnym ujęciu podmiotu przestępstwa określonego w art. 266 k.k., nazywanego w terminologii doktrynalnej „fałszem intelektualnym dokumentu”, a polegającego na poświadczeniu w dokumencie nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne. Podmiotem tego przestępstwa, należącego do typu tzw. przestępstw indywidualnych, ze względu na szczególne, ustawowo określone cechy podmiotu – zgodnie z brzmieniem przepisu art. 266 § 1 k.k. – może być: a) funkcjonariusz publiczny, a więc osoba pełniąca funkcję w polskich urzędach i instytucjach wymienionych w art. 120 § 11 k.k., albo b) „inna osoba upoważniona do wystawienia dokumentu”. W odniesieniu do tej drugiej kategorii podmiotu przestępstwa określonego w art. 266 k.k. nie wprowadzono w ustawie żadnych ograniczeń co do rodzaju i źródła upoważnienia do wystawienia dokumentu. Użyte przeto w powołanym przepisie kodeksu karnego określenie „inna osoba upoważniona do wystawienia dokumentu” obejmuje wszystkie osoby nie będące funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 120 § 11 k.k., które dysponują najszerzej rozumianym upoważnieniem do wystawienia dokumentu. Upoważnienie to wynikać może zarówno z prawa polskiego, jak i prawa obcego, w tym również może wynikać z kompetencji funkcjonariusza obcego państwa.
Żródło:
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa z 1992 r. poz. 64

Zobacz również: