Środki karne/ zakaz prowadzenia pojazdów/ zakres orzekania zakazu

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:
Środki karne/ zakaz prowadzenia pojazdów/ zakres orzekania zakazu
Wyrok:
Wyrok SN z dnia 10 stycznia 2007r., sygn. III KK 434/06
Treść:
Wykładnia językowa przepisu art. 42 § 2 k.k. jak słusznie dostrzegł autor kasacji prowadzić mogłaby do wniosku, że sąd orzekając zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, może dowolnie dokonywać wyboru pojazdów jakich zakaz ten ma dotyczyć bez uwzględnienia to jakim pojazdem kierował sprawca w czasie popełnienia przestępstwa. Przepis § 2 art. 42 k.k. stanowi bowiem, że sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych albo pojazdów mechanicznych określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, 174 lub 177 k.k. Taka jednak interpretacja przepisu art. 42 § 2 k.k. prowadziłaby do konsekwencji sprzecznych z ratio legis tego przepisu, niweczyłaby kryminalny sens orzekania środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Swobodna decyzja sądu orzekającego czy orzec wobec sprawcy zakaz wszelkich pojazdów mechanicznych, czy też pojazdów mechanicznych określonego rodzaju i brak w przepisie art. 42 § 2 k.k. kryteriów w oparciu o które sąd ten powinien orzec jeden z tych zakazów nie oznacza prawa sądu do pełnej dowolności w tym zakresie. Treść przepisu art. 42 § 2 k.k. powinna być odczytywana w powiązaniu z treścią unormowania zawartego w art. 42 § 1 k.k., a w szczególności z tą częścią przepisu § 1 art. 42 k.k. która następuje po wyrazach „w szczególności”, gdzie wskazuje się na normatywne znaczenie tych okoliczności popełnienia przestępstwa, które wskazuje na zagrożenie jakie stwarza dla bezpieczeństwa w komunikacji zachowanie się sprawcy przestępstwa. Rozstrzygnięcie czy należy orzec zakaz wszelkich pojazdów mechanicznych czy też pojazdów mechanicznych określonego rodzaju i jakiego, powinno wiązać się zatem z rodzajem pojazdu, który prowadził sprawca, jako jedną z okoliczności popełnionego przestępstwa. W konsekwencji orzeczenia zakazu obejmującego pojazdy inne niż ten, którym poruszał się sprawca będzie orzeczeniem nie związanym z potrzebą wyeliminowania zagrożenia wynikającego z okoliczności popełnionego przestępstwa i tym samym naruszać ono będzie prawo materialne, to jest art. 42 § 2 k.k. w zw. z § 1 tego artykułu. Sąd jest zobowiązany do orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych takiego rodzaju, jaki odpowiada rodzajowi pojazdu którym poruszał się sprawca w czasie popełnienia przestępstwa. Obowiązek orzeczenia wobec nietrzeźwego sprawcy przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, uczestniczącego w ruchu, środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich albo określonego rodzaju pojazdów mechanicznych ściśle sprzęgnięty jest z celem jaki zakaz ten ma realizować tj. wyeliminowanie sprawcy na jakiś okres z uczestnictwa w ruchu drogowym i dlatego postąpienie przez Sąd w przedmiotowej sprawie zgodnie z wykładnią językową art. 42 § 2 k.k. z całkowitym lekceważeniem tak określonego celu przewidzianego w tym przepisie zakazu stanowi o rażącej obrazie tego przepisu.
Żródło:
Biuletyn Prawa Karnego Biura Studiów i Analiz SN nr 2/2007

Zobacz również: