Udaremnienie zaspokojenia wierzyciela/ obowiązek korzystania z rachunku bankowego/ ukrycie majątku

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:
Udaremnienie zaspokojenia wierzyciela/ obowiązek korzystania z rachunku bankowego/ ukrycie majątku
Wyrok:
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 maja 2009 r.; sygn. akt V ACa 259/09
Treść:
Norma prawna zawarta w art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej zawiera hipotezę, zgodnie z którą osoba posiadająca status przedsiębiorcy prowadząca działalność gospodarczą wymagającą dokonywania płatności na rzecz innych przedsiębiorców i przyjmowania od nich płatności lub prowadząca działalność wymagającą dokonywania jednorazowych transakcji o wartości przekraczającej 15.000 euro bez względu na to, czy druga strona transakcji ma status przedsiębiorcy powinna korzystać z rachunku bankowego. Hipoteza opisuje zatem dwa różne stany faktyczne, w którym przedsiębiorca powinien skorzystać z rachunku bankowego. Dlatego też nie można zgodzić się z zarzutem, że w normie tej zawarto koniunkcję wynikającą z zastosowania spójnika „oraz”. Hipoteza ta opisuje bowiem sytuacje dokonywania transakcji pieniężnych w obrocie pomiędzy przedsiębiorcami oraz sytuacje, w których przedsiębiorca dokonuje transakcji o wartości powyżej 15.000 euro z osobami, które nie są przedsiębiorcami.(…) Istota sporu sprowadzała się do tego, że pozwany zawierając umowę o udostępnienie rachunku bankowego umożliwił spółce X (dłużniczce powódki) udaremnienie zaspokojenia wierzytelności powódki . Można założyć, że celem normy art. 22 ust.1 ustawy o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej było stworzenie warunków umożliwiających większą przejrzystość finansów prowadzonych przez przedsiębiorców. Ma to istotne znaczenie w prawie podatkowym gdzie ogranicza możliwość uchylenia się od płacenia podatków oraz w prawie karnym gdzie przeciwdziała zjawisku prania brudnych pieniędzy oraz udaremnianiu egzekucji wierzytelności. Norma ta odgrywa też istotną rolę w prawie cywilnym chroniąc wierzyciela przed działaniami dłużnika – przedsiębiorcy, mającymi na celu usunięcie aktywów koniecznych do zaspokojenia roszczeń. W obrocie cywilnoprawnym powódka jako przedsiębiorca zawierająca transakcję z polskim przedsiębiorcą - spółką X miał prawo zakładać, że będzie ona działała zgodnie z wymogami prawa publicznego, nakazującymi korzystanie z rachunku bankowego. Zwiększało to pewność obrotu i ułatwiało ewentualną egzekucję wierzytelności. Naruszenie przez spółkę X normy opisanej w art. 22 ust. 1 było istotną częścią składową czynu niedozwolonego, polegającego na niezgodnym z prawem ukryciem przed powódką (wierzycielem) środków pieniężnych. Udaremnienie egzekucji wierzytelności pieniężnej przez ukrycie środków pieniężnych przez dłużnika zagrożonego bankructwem przed wierzycielem stanowi czyn zabroniony zarówno przez prawo karne (np. art. 300 kk) jak i prawo cywilne. Dopuszczenie się tego czynu rodziło odpowiedzialność z art. 415 kc i 416 kc.
Żródło:
Biuletyn Sądu Apelacyjnego w Katowicach 3/2009

Zobacz również: