Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Można wprawdzie dyskutować, czy faktycznie po radiu jest najważniejszym spośród policyjnych środków działania, jak podają niektóre źródła zagraniczne, ale nie da się zaprzeczyć, że jego roli nie wolno bagatelizować. Udokumentowane dane historyczne dowodzą, że już od 1155 r. we francuskim mieście portowym Sait-Malo utrzymywano dogi na etatach policji okrętowej.

W Anglii wykorzystywano w XVIII w. psy policyjne do zwalczania przemytników. Jednak prawdziwa kariera psa w służbie dla policji rozpoczęła się z początkiem XX w. Wówczas to w wyniku celowego mieszania różnych psich ras wyhodowano owczarka alzackiego. Niedługo później stał się on podstawowym rodzajem psa policyjnego na całym świecie. Można wyróżnić dwa zasadnicze sposoby jego wykorzystania. Pierwszy - w charakterze psa tropiącego, a drugi, jako psa obronnego. Pierwsza z tych funkcji wynika z jego nadzwyczajnych możliwości węchowych. Specjaliści uważają, że właściwie nie mają one granic. Na pewno możliwości te są nieporównywalne z możliwościami węchu ludzkiego. Pomimo wielu prób i obiecujących doświadczeń nie udało się też skonstruować sztucznego identyfikatora węchu o parametrach wystarczających do indywidualnej identyfikacji człowieka. Podstawowym sposobem wykorzystania psa tropiącego jest tropienie sprawcy przestępstwa na podstawie śladów zapachowych pozostawionych przez niego na miejscu zdarzenia. Znalezienie takiego śladu nie jest z zasady zbyt trudne, albowiem nawet wytrawnych przestępcom w kulminacyjnym momencie czynu zwykle towarzyszą emocje. Odpowiednio wyosobniony ślad zapachowy może poprowadzić psa z jego przewodnikiem przez wiele kilometrów.

Ta optymistyczna uwaga, nie zmienia faktu, że w praktyce występuje wiele czynników negatywnie wpływających na efektywne wykorzystanie potencjalnych możliwości węchowych psa tropiącego. Czynniki te wynikają przede wszystkim z uwarunkowań urbanistycznych atmosferycznych. Zagęszczenie ludności oraz wzrost ilości pojazdów mechanicznych to tylko przykłady ograniczeń z grupy pierwszej. Do tej samej grupy zalicza się industrializacja, zwłaszcza rozwój przemysłu chemicznego i upowszechnienie kosmetyków. Przykładami z grupy drugiej są silne opady deszczu, niska temperatura i bardzo wysoka temperatura powietrza oraz silne wiatry. W każdej sytuacji ważnym czynnikiem jest sam upływ czasu. Należy jednak podkreślić, że zależność pomiędzy upływem czasu, a skutecznym ujawnieniem tropu nie jest prosta. W razie kumulacji czynników negatywnych czas ten może wynieść tylko kilkanaście minut, a w sytuacji przeciwnej tj. w warunkach sprzyjających skuteczne wytropienie śladu może nastąpić nawet po kilkudziesięciu godzinach od momentu zdarzenia.

Na efektywność użycia psa niewątpliwy wpływ ma także celowe zacieranie śladów zapachowych przez przestępców. Z kolei odpowiednie zabezpieczenie miejsca przestępstwa, niedopuszczenie do wchodzenia na jego obszar osób postronnych może wydatnie skuteczność tropienia ułatwić. Odrębną sprawą jest wykorzystanie możliwości węchowych psa do identyfikowania śladów zapachowych w ramach tzw. ekspertyzy odorologicznej. Temat ten zostanie omówiony osobno. Jeszcze inne zdolności węchowe psa pozwalają mu na wyszukiwanie narkotyków, broni, czy zwłok. Psy poszukują ludzi zasypanych przez lawiny. Natomiast pies służbowy obronny jest niezastąpionym towarzyszem policjanta w służbie patrolowej, konwojowej i wartowniczej. Znakomicie spisuje się przy pilnowaniu porządku na stadionach, podczas manifestacji, a także do uspokajania tłumów w czasie rozruchów, bójek itd. {J.W.}