Tymczasowe aresztowanie/ zatrzymanie/ zaliczenie na poczet kary

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne procesowe

Tytuł:
Tymczasowe aresztowanie/ zatrzymanie/ zaliczenie na poczet kary
Wyrok:
Uchwała SN z dnia 19 lipca 1995 r., sygn. I KZP 24/95
Treść:
Zatrzymanie w toku postępowania przygotowawczego osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa podlega zaliczeniu na poczet orzeczonej kary (art. 83 § 1, 2 i 3 k.k.) także w sytuacji, gdy zatrzymanie (art. 206 § 1 i art. 208 k.p.k.) nie przerodziło się następnie w tymczasowe aresztowanie. […] Zatrzymanie polega na czasowym, krótkotrwałym pozbawieniu wolności osoby podejrzanej: – jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub zatarcia śladów przestępstwa (art. 206 § 1 k.p.k.), – na zarządzenie sądu lub prokuratora w celu przymusowego doprowadzenia (art. 208 § 1 k.p.k.). Wyżej wskazane formy zatrzymania służą więc wyraźnym celom procesowym, przez „zabezpieczenie” dla postępowania karnego osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa. Ta procesowa funkcja zatrzymania spowodowała, że niektórzy przedstawiciele doktryny określają nawet zatrzymanie jako środek zapobiegawczy sensu largo (np. S. Waltoś: Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 1995, s. 374; A. Murzynowski: Areszt tymczasowym oraz inne środki zapobiegawcze uchylaniu się od sądu, Warszawa 1963, s. 64–65, 217–231), lub jako środek szczególny, o charakterze prowizorycznym i subsydiarnym w stosunku do innych środków zapobiegawczych [M. Cieślak: Polska procedura karna, Warszawa 1984, s. 401; ten pogląd akceptuje także K. Marszał: (w:) Stosowanie środków przymusu w procesie karnym, pod red. K. Amelunga i K. Marszała, Katowice 1990, s. 53]. Podkreślić jednak należy, że kodeks postępowania karnego wyraźnie wyodrębnia zatrzymanie (rozdz. 23) od środków zapobiegawczych (rozdz. 24), przewidując zresztą odrębny tryb zaskarżania zatrzymania przewidzianego w art. 206 k.p.k. (por. art. 207a k.p.k.). Podobnie czyni to projekt k.p.k. w rozdziale 26 i 27 w redakcji z lutego 1995 r. […] Omawiany środek przymusu należy odróżnić od sankcji niewykonania obowiązków procesowych, którym podlegają różni uczestnicy postępowania karnego i które także mogą polegać na czasowym, zwykle krótkotrwałym pozbawieniu wolności. Środki wymuszające spełnienie obowiązków procesowych należą do wyłącznej kompetencji sądu, w postępowaniu przygotowawczym zaś – do prokuratora. Ograniczając się do osoby oskarżonego (podejrzanego), należy wskazać, że zgodnie z regułą zawartą w art. 66 § 1 k.p.k., oskarżony, który pozostaje na wolności, jest obowiązany stawić się na każde wezwanie w toku postępowania karnego, oraz zawiadomić organ prowadzący postępowanie o każdej zmianie miejsca swego zamieszkania lub dłużej trwającego pobytu, o czym należy oskarżonego uprzedzić przy pierwszym przesłuchaniu. Niepodporządkowanie się oskarżonego wspomnianym obowiązkom procesowym przez nie usprawiedliwione niestawiennictwo może pociągnąć za sobą przymusowe sprowadzenie (art. 66 § 2 k.p.k.). Środek wymuszający spełnienie obowiązku procesowego przewiduje także przepis art. 329 k.p.k., gdyż w razie nie usprawiedliwionego nastawiennictwa na rozprawę oskarżonego, którego obecność jest obowiązkowa, przewodniczący zarządza natychmiastowe doprowadzenie lub przerywa w tym celu rozprawę albo też sąd ją odracza. Jest oczywiste, że w sytuacjach przewidzianych w art. 66 i 329 k.p.k. może dojść do krótkotrwałego pozbawienia wolności (zatrzymania celem doprowadzenia) podejrzanego lub oskarżonego. […]
Żródło:
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa z 1995r. poz. 56

Zobacz również: