Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Zielona Góra - Wydział Sądowy-  Warszawa. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 27 października 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prokuratora Okręgowego w Zielonej Górze od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 12 lutego 2009 r. w sprawie ze skargi Prokuratora Okręgowego w Zielonej Górze na uchwałę Rady Gminy Brzeźnica z dnia 27 maja 2008 r. w przedmiocie zasad gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Gminy Brzeźnica uchylił zaskarżony wyrok i stwierdził nieważność § 16 ust. 4 oraz § 19 ust. 4 uchwały Rady Gminy Brzeźnica z dnia 27 maja 2008 r. nr XIV/94/2008 w sprawie zasad gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Gminy .

W § 16 ust. 4 w/w uchwały dotyczącym rozkładania na raty ceny sprzedaży lokali mieszkalnych należących do gminnego zasobu nieruchomości i sprzedawanych w trybie bezprzetargowym postanowiono, że rozłożona na raty część ceny nabycia lokalu płatna jest przy zastosowaniu stopy procentowej wynoszącej 1% w skali roku od niespłaconej sumy.

W § 19 ust. 4 w/w uchwały dotyczącym rozkładania na raty ceny sprzedaży lokali użytkowych sprzedawanych w drodze bezprzetargowej postanowiono, że rozłożona na raty część ceny nabycia lokalu użytkowego płatna jest przy zastosowaniu stopy procentowej wynoszącej 0,05 (pięć setnych) stopy redyskontowej weksli stosowanych przez Narodowy Bank Polski.

Zaskarżone przepisy prawa miejscowego zostały wydane z naruszeniem art. 70 ust. 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami polegającym na zmianie określonej w art. 70 § 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami stopy oprocentowania niespłaconej części rozłożonej na raty ceny nieruchomości i ustalenia w stosunku do wszystkich nabywców gminnych lokali mieszkalnych i użytkowych zbywanych w trybie bezprzetargowym obniżonego, stałego oprocentowania, pomimo braku po stronie rady gminy kompetencji do uchwalenia w tym zakresie przepisów odnoszących się do wszystkich mieszkańców gminy i w sposób generalny zmieniających wysokość oprocentowania niespłaconej części ceny zakupu nieruchomości.

Zdaniem prokuratora - którą to ocenę podzielił Naczelny Sąd Administracyjny - z art. 70 ust. 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami wynika, iż cena sprzedawanej nieruchomości może zostać rozłożona na raty na okres nie dłuższy niż 10 lat, przy czym rozłożenie ceny na raty należy do kompetencji organu wykonawczego gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta), a strony ustalają to w umowie. 

Jednocześnie ustawodawca związał organ wykonawczy gminy wskazując, że rozłożona na raty niespłacona część ceny podlega oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski. W stosunku do nieruchomości stanowiących własność gminy zastosowanie innego oprocentowania może nastąpić po uzyskaniu zgody rady gminy.

W ramach kompetencji ustanowionej w art. 70 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami rada gminy nie może dla ustalenia oprocentowania innego niż redyskonto weksli stosowane przez Narodowy Bank Polski, posłużyć się formą prawną aktu generalnego i abstrakcyjnego o charakterze przepisów gminnych. 

Stosownie do treści art. 11 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, jeżeli przepisy ustawy wymagają udzielenia zgody przez radę, sejmik lub wojewodę, wyrażenie zgody, z wyjątkiem zgody, o której mowa w art. 46 ust. 4 tejże ustawy, następuje to odpowiednio w drodze uchwały rady lub sejmiku albo zarządzenia wojewody wydanego w terminie miesiąca od złożenia odpowiedniego wniosku przez organ wykonawczy. Przepis ten przesądza formę wyrażenia zgody przez m.in. radę, w sytuacji, gdy przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami takiej zgody wymagają, a nadto przesądza o trybie udzielania zgody na ustalenie innej niż ustawowa stawki oprocentowania nie uiszczonej części rozłożonej na raty ceny nieruchomości, według którego to właściwy organ ustala cenę zindywidualizowanej, konkretnej nieruchomości, podejmuje decyzję o rozłożeniu tej ceny na raty oraz o ewentualnej zmianie określonego w ustawie oprocentowania nie spłaconej części ceny i dopiero następnie zwraca się do rady gminy o zgodę na zmianę ustawowej wysokości oprocentowania w odniesieniu do danej nieruchomości. Następnie rada podejmuje w przedmiocie tej zgody uchwałę, która jest adresowana do organu właściwego, który stosuje zmienioną stawkę oprocentowania poprzez umieszczenie odpowiednich postanowień w zawieranej z nabywcą nieruchomości umowie.

Jest to zatem regulacja kompletna, przesądzająca o tym, że zgoda rady na zastosowanie, innej niż określona w art. 70 ust. 3, stopy procentowej jest elementem postępowania dotyczącego sprzedaży konkretnych nieruchomości, a zgoda powinna być udzielana przez radę po przedstawieniu przez organ wykonawczy gminy wniosku zawierającego cenę. 

Akt zgody na zastosowanie innej stopy oprocentowania zakłada, że inicjatywa w zakresie, zarówno odstąpienia od ustawowo określonej stopy oprocentowania niespłaconej ceny, jaki i proponowanej wysokości oprocentowania, należy do organu wykonawczego gminy, a ustanowienie w formie przepisów gminnych wysokości tego oprocentowania powoduje, że organ wykonawczy gminy zostaje, wbrew postanowieniom ustawy, związany wolą rady gminy na mocy przepisu prawa.

Zastosowanie zamiast aktu wyrażenia zgody, formy aktu o charakterze generalnym i abstrakcyjnym prowadzi zatem do zmiany ustawowo wyznaczonej relacji współdecydowania organu wykonawczego i uchwałodawczego gminy w zakresie sprzedaży nieruchomości na raty na relację podległości kompetencji prawodawczej i co za tym idzie skutkuje pozbawieniem organu wykonawczego gminy przysługujących mu z mocy ustawy kompetencji.

Zauważyć w tym miejscu należy, iż analogiczne jak w skardze kasacyjnej prokuratora stanowisko co do niedopuszczalności ustanawiania przez radę gminy przepisów prawa miejscowego w sposób generalny zmieniających wysokość stopy oprocentowania niespłaconej części ceny zbywanych na raty nieruchomości wyrażone zostało uprzednio w prawomocnych wyrokach Wojewódzkich Sądów Administracyjnych w Poznaniu z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. III SA/Po 258/08 oraz w Gorzowie Wlkp. z dnia 18 lipca 2007 r., sygn. II SA/Go 392/07, zaś stanowisko dopuszczające taka możliwość w także prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 21 maja 2008 roku, sygn. II SA/Wr 139/08 oraz w zaskarżonym Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 12 lutego 2009 r. sygn. akt II SA/Go 811/08. Żaden z wcześniejszych wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych nie był przy tym zaskarżony skargą kasacyjną, a co za tym idzie rozpoznanie przez Naczelny Sąd Administracyjny skargi kasacyjnej prokuratora pozwoliło także na wyjaśnienie rozbieżności w orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych, jakie pojawiły się na gruncie art. 70 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami.TŚ/JCz