Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Zielona Góra. Zielonogórskie seminaria kryminalistyczne mają już wieloletnią tradycję. Zawsze były próbą podjęcia najbardziej aktualnych problemów nauk sądowych wynikających z postępu nauki i potrzeb praktyki. Tak było na przykład, gdy podczas seminaryjnych obrad podjęliśmy temat: "Jakość czynności kryminalistycznych" (2008), "Czas i miejsce zbrodni wielokrotnej" (2010), "Nauki sądowe wobec kontradyktoryjnego procesu karnego" (2014).

W 2016 roku zielonogórskie seminarium kryminalistyczne odbędzie się w dniach od 18 do 20 maja 2016 roku i będzie przebiegać pod hasłem "Granice terroryzmu".

Hasło to jest w zamyśle intelektualną prowokacją. Z jednej strony bowiem powszechnie uważa się, że terroryzm jako zjawisko społeczne nie zna granic, szczególnie tych państwowych i ma powszechny charakter. Z drugiej strony jednak terroryści mogą realizować swoje destrukcyjne cele tylko tam, gdzie istnieje przestrzeń umożliwiająca im działanie.

Dobrze nam wszystkim znane pojęcie "granicy" też ma wiele różnorodnych znaczeń. Poczynając od najprostszych definicji pojęcie to oznacza linię zamykającą lub oddzielającą pewien określony obszar, linię podziału. Pojecie "granicy" oznacza także zasięg lub miarę czegoś dozwolonego. W tym szerokim rozumieniu odnosić się ono może do granic moralnych, obyczajowych, społeczno-politycznych, psychologicznych czy określających tożsamość.

Nie ulega wątpliwości, że terroryzm jako zjawisko dąży do przekraczania wszelkich granic i może funkcjonować tylko w tych obszarach, w których nie podlega kontroli lub z tej kontroli się wyłamuje. Organy każdego państwa zajmujące się dążeniem do zwalczania lub ograniczania terroryzmu stoją przed pojawiającym się dylematem pomiędzy nieprzekraczalnymi granicami praw oraz swobód jednostki, a dobrem wspólnym - bezpieczeństwem państwa i jego obywateli.

Zgodnie z normami konstytucyjnymi ograniczenia w zakresie korzystania z podstawowych wolności i praw mogą być ustanowione tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Ograniczenia w tym zakresie mogą być stosowane także, gdy służą ochronie środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Nie mogą ograniczenia te jednak - jak mówi Konstytucja RP w art.31 - naruszać istoty wolności i praw.

Czy zatem faktycznie - jak twierdzą niektórzy - największą przeszkodą w walce z terroryzmem są dzisiaj prawa człowieka?

Od razu rodzi się też drugie pytanie: Czy faktycznie nie ma alternatywy dla ograniczenia praw i swobód jednostki w skutecznej walce z terroryzmem przez wyspecjalizowane i profesjonalne przecież państwowe służby?

Z założenia podczas seminarium chcielibyśmy poruszyć kwestie wszystkich "granic" terroryzmu. Otwarta formuła dotychczasowych seminaryjnych spotkań i interdyscyplinarny charakter kryminalistyki jako nauki na to zdecydowanie pozwala. Warto przykładowo wskazać, że sama tylko fizyczna ochrona granicy państwowej - morskiej, lądowej i powietrznej - przed przenikaniem do kraju ekstremistów musi być wspierana przez taktykę i technikę kryminalistyczną. Typowanie pojazdów i osób do kontroli odbywać się musi zgodnie z wynikami analiz opartych na zgromadzonych jednostkowych danych. Nieodzowną pomoc właściwym służbom w tym zakresie nieść będzie psychologia i psychiatria sądowa wspierana kryminologią i dorobkiem innych nauk społecznych. W tym zakresie istotną rolę odgrywają oczywiście systemy rejestracji i ewidencjonowania podróżnych z zastosowaniem miedzy innymi systemów biometrycznych.

Medycynę sądową, tradycyjnie obecną podczas seminaryjnych spotkań, powinni reprezentować eksperci zajmujący się medycyną katastrof, gdyż terrorystów interesują głównie zdarzenia masowe, które mogą odbić się medialnym echem na całym świecie.

W dyskusji o przeciwdziałaniu terroryzmowi, choć skoncentrowanej na naukach sądowych, nie może zabraknąć refleksji nad istotą fundamentalnych praw obywatelskich.

Swobodna, otwarta i interdyscyplinarna formuła seminaryjnych spotkań pozwoli na wypracowanie konstruktywnych wniosków dla praktyki i przedstawicieli nauki. Przynajmniej na to liczą organizatorzy!!!

Zapraszamy do zgłaszania referatów (sekretariat@zielona-gora.po.gov.pl z dopiskiem seminarium 2016), do udziału w Seminarium i do śledzenia strony internetowej zielonogórskiej prokuratury.