Oszustwo/ korzyść majątkowa/ przywłaszczenie mienia

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:
Oszustwo/ korzyść majątkowa/ przywłaszczenie mienia
Wyrok:
Wyrok SN z dnia 30 sierpnia 2000 r., sygn. V KKN 267/2000
Treść:
Ustawowe znamię, stanowiące skutek przestępstwa oszustwa, określonego w art. 286 § 1 k.k., wypełnione zostaje wtedy, gdy sprawca, działając w sposób opisany w tym przepisie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem, które jest niekorzystne z punktu widzenia interesów tej osoby lub innej osoby pokrzywdzonej. Powstanie szkody w mieniu nie jest koniecznym warunkiem do przyjęcia, że doszło do tak pojmowanego niekorzystnego rozporządzenia. […] Jurydyczny opis przestępstwa oszustwa ma w polskim prawie karnym długą tradycję. Konstrukcja jego znamion ustawowych zostaje niezmieniona w kolejno uchwalanych kodeksach karnych z 1932 r. (art. 264 § 1), z 1969 r. (art. 205 § 1) i z 1997 r. (art. 286 § 1). Każdorazowo ustawodawca formował stronę podmiotową w słowach: „kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej...”, nadając oszustwu charakter przestępstwa kierunkowego. Pojęcie korzyści majątkowej, konkretyzującej cel działania sprawcy ( animus lucri faciendi ) w wykładni prawa karnego zawsze było rozumiane szeroko, jako współczesne i przyszłe przysporzenie mienia, spodziewane korzyści majątkowe, ogólne polepszenie sytuacji majątkowej (J. Bednarzak: Przestępstwo oszustwa w polskim prawie karnym, Warszawa 1971, s. 85). Korzyść majątkowa jest zatem pojęciem szerszym niż przywłaszczenie mienia, stanowiące cel działania sprawcy ( animus rem sibi habendi ) przy popełnieniu innych przestępstw przeciwko mieniu (kradzież, przywłaszczenie). Dlatego też, dla realizacji znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, sprawca wcale nie musi dążyć do przywłaszczenia mienia stanowiącego przedmiot oszukańczych zabiegów. Może on nawet zakładać zwrot mienia pokrzywdzonemu, zamierzając jednak osiągnąć korzyść majątkową płynącą z rozporządzenia mieniem, przejawiającą się w każdej innej postaci, niż jego przywłaszczenie.
Żródło:
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa nr 85/2000

Zobacz również: