Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Straż Graniczna/ postępowanie dyscyplinarne/ zasada proporcjonalności kary/ zawartość akt

Precedensy. Sprawy pracownicze

Tytuł:: Straż Graniczna/ postępowanie dyscyplinarne/ zasada proporcjonalności kary/ zawartość akt
Wyrok:: Wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 stycznia 2006r., sygn. II SA/Wa 1920/05
Treść:: 1. Orzeczona wobec obwinionego kara musi być przede wszystkim adekwatna do popełnionego czynu, jego wagi, skutków dla służby. Orzeczenie zaś wobec funkcjonariusza kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby - najsurowszej kary dyscyplinarnej - powinno pozostawać w związku w wagą popełnionego czynu, lub okolicznościami stanowiącymi przesłanki skutkujące zaostrzeniem kary. 2. Z istoty postępowania dyscyplinarnego wynika, iż akta dyscyplinarne powinny zawierać nie tylko wszelkie utrwalone na piśmie dowody oraz stanowiska stron, ale także takie dokumenty jak orzeczenie organu I instancji i odwołanie obwinionego od orzeczenia organu I instancji i orzeczenia organu II instancji. […] Funkcjonariusz w sposób dalece niedbały przygotowywał się do pełnienia służby w dniu 28 lutego 2005 r. Wiedząc, iż odległość z miejsca zamieszkania do jednostki Straży Granicznej wynosi około 36 kilometrów i nadto temperatura powietrza jest tego dnia bardzo niska, dotarciem na miejsce pełnienia służby zainteresował się dopiero tuż przed jej rozpoczęciem, nie sprawdzając wcześniej, czy w niskiej temperaturze powietrza uda mu się uruchomić samochód. Nie zadbał także o sprawdzenie możliwości dotarcia na miejsce pełnienia służby autobusem PKS-u, lub w inny sposób (podwiezienie przez kolegę, czy sąsiada), na wypadek niemożności uruchomienia własnego samochodu. Podkreślenia wymaga tu fakt, że służbę Piotr S. rozpoczynał dopiero o godzinie 12.00, co umożliwiało prawidłowe dotarcie do miejsca pełnienia służby także innymi środkami lokomocji niż własny samochód. Dlatego też nie ma w niniejszej sprawie żadnego znaczenia fakt uruchomienia samochodu około godziny 14.00, bowiem służbę funkcjonariusz powinien rozpocząć dwie godziny wcześniej i jedynie w wyniku swojego niedbalstwa, do pełnienia tej służby o właściwej porze nie przystąpił. […] Skarżący myli nadto obowiązek pisemnego poinformowania przełożonego o przyczynach nieobecności na służbie, wynikający z treści § 7 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zakresu obowiązków oraz podstaw, zakresu i trybu udzielania zwolnień od zajęć służbowych funkcjonariuszom Straży Granicznej (Dz. U. z 2002 r. Nr 97, poz. 879) z usprawiedliwieniem tej nieobecności, bezpodstawnie uważając, iż każda informacja o przyczynie nieobecności niejako automatycznie stanowi usprawiedliwienie. [….] Art. 136 ust. 1 ustawy o Straży Granicznej zawiera dziewięć kar dyscyplinarnych: upomnienie, nagana, surowa nagana, nagana z ostrzeżeniem, ostrzeżenie o niepełnej przydatności do służby na zajmowanym stanowisku, wyznaczenie na niższe stanowisko służbowe, obniżenie stopnia, ostrzeżenie o niepełnej przydatności do służby, wydalenie ze służby. W § 28 ust. 2 i 3 rozporządzenia zawarto zasady wymierzania kar dyscyplinarnych oraz scharakteryzowano czynniki wpływające na zaostrzenie zastosowanej kary: "Przy wymierzaniu kary dyscyplinarnej uwzględnia się w szczególności rodzaj i wagę czynu, jego skutki i okoliczności popełnienia, pobudki działania obwinionego, stopień winy, następstwa ujemne dla służby, dotychczasowe wyniki w służbie, opinię służbową, okres pozostawania w służbie oraz zachowanie się obwinionego przed i po popełnieniu zarzuconego mu czynu, a także inne okoliczności, zarówno łagodzące, jak i obciążające, istotne w sprawie. Na zaostrzenie wymiaru kary ma wpływ w szczególności popełnienie czynu przez funkcjonariusza: 1) będącego w stanie po użyciu alkoholu lub środka odurzającego, 2) w czasie odbywania uprzednio wymierzonej kary dyscyplinarnej, jak również w czasie próby określonej w orzeczeniu o warunkowym zawieszeniu wykonania kary lub warunkowym umorzeniu postępowania karnego, 3) w obecności podwładnego, wspólnie z nim lub na jego szkodę". Każde orzeczenie wymierzające karę dyscyplinarną zawiera w sobie istotny element uznaniowości, który powoduje konieczność rzetelnego rozważenia w uzasadnieniu orzeczenia wszelkich aspektów dotyczących zasad wymiaru kary, w taki sposób aby orzeczona kara nie wydawała się zastosowana przypadkowo lub dowolnie. Zasada ta powinna być w szczególności realizowana gdy wymierza się najsurowszą karę. Organ wymierzając Piotrowi S. najsurowszą karę dyscyplinarną w ogóle abstrahował od rodzaju i wagi popełnionego czynu, zaś skupił się jedynie na ogólnej opinii o funkcjonariuszu. Przy czym, co wyraźnie należy tu zaznaczyć, opinii tej nie włączono do materiału dowodowego postępowania dyscyplinarnego. Wskazano tu także, na fakt stosowania już wobec obwinionego kar dyscyplinarnych, które to kary uległy zatarciu przed datą orzekania (porównaj art. 137a ustawy o Straży Granicznej), co zresztą przyznaje organ. Natomiast po popełnieniu zarzucanego obwinionemu czynu, to jest w dniu 30 marca 2005 r. orzeczono wobec niego karę dyscyplinarną za niewykonanie w dniu 4 grudnia 2004 r. polecenia przełożonego. Okoliczność ta, świadcząca niewątpliwie o nagannym podejściu obwinionego do wykonywania obowiązków, nie może w żaden sposób przesądzać o aż tak drastycznym zaostrzeniu wymierzonej mu kary. Należy mieć tu na uwadze, że okoliczności skutkujące zaostrzenie kary zostały w rozporządzeniu określone w sposób przykładowy ("... w szczególności..."), jednakże analizując powagę tych przykładów, trudno uznać, iż okoliczności niniejszej sprawy podnoszone przez organ są podobne do wskazanych w rozporządzeniu lub że posiadające tę samą powagę. […] Wojewódzki Sąd Administracyjny stoi na stanowisku, iż orzeczona wobec obwinionego kara musi być przede wszystkim adekwatna do popełnionego czynu, jego wagi, skutków dla służby. Orzeczenie zaś wobec funkcjonariusza kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby - najsurowszej kary dyscyplinarnej - powinno pozostawać w związku w wagą popełnionego czynu, lub okolicznościami stanowiącymi przesłanki skutkujące zaostrzeniem kary. W niniejszej sprawie takich związków brak, zaś organ uzasadniając w tym aspekcie orzeczenie, w ogóle abstrahował od rodzaju i wagi popełnionego czynu. W tym stanie rzeczy trudno zobiektywizować dlaczego spośród dziewięciu kar dyscyplinarnych, w przedmiotowej sprawie wobec obwinionego zastosowano karę najsurowszą. […] Analizując akta postępowania dyscyplinarnego Wojewódzki Sąd Administracyjny dostrzegł, iż w aktach tych brak jest orzeczenia organu I instancji, odwołania obwinionego od orzeczenia organu I instancji i orzeczenia organu II instancji. Aby zapoznać się z tymi dokumentami, należało sięgnąć po akta osobowe funkcjonariusza. Praktyka taka nie jest właściwa. Z istoty postępowania dyscyplinarnego wynika, iż akta dyscyplinarne powinny zawierać nie tylko wszelkie utrwalone na piśmie dowody oraz stanowiska stron, ale także takie dokumenty jak orzeczenie organu I instancji i odwołanie obwinionego od orzeczenia organu I instancji i orzeczenia organu II instancji.
Żródło:: System Informacji Prawnej LEX a Wolters Kluwer business "Lex dla sędziego i prokuratora"

Zobacz również: