Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Pokrzywdzony/ rozprawa główna/ zawiadomienie o terminie

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne procesowe

Tytuł:: Pokrzywdzony/ rozprawa główna/ zawiadomienie o terminie
Wyrok:: Postanowienie z dnia 26 stycznia 2007 r., sygn. akt I KZP 33/06
Treść:: Pokrzywdzony powinien być zawiadomiony o terminie rozprawy głównej także wtedy, gdy nie jest stroną w postępowaniu karnym. […] Próba rozwiązania omawianego problemu powinna być poprzedzona rozważeniem intencji ustawodawcy, jakie legły u podstaw zmiany przepisu art. 384 § 2 k.p.k. W uzasadnieniu projektu ustawy z dnia 10 stycznia 2003 r. stwierdzono, co następuje: „Proponuje się, aby uprawnienie pokrzywdzonego do uczestniczenia w rozprawie pozostało jego prawem, jednak brak jest racji ku temu, by jego niestawiennictwo, nawet usprawiedliwione, blokowało możliwość jej rozpoczęcia... W związku z tym należało tak uzupełnić treść art. 384 § 2, aby niestawiennictwo pokrzywdzonego na rozprawie nie było przeszkodą w jej prowadzeniu” (druk nr 182 Sejmu RP IV kadencji, s. 66). W głównej mierze chodziło więc o poprawę sprawności postępowania sądowego przez ograniczenie odroczeń i przerw rozpraw, a nie o ograniczenie praw pokrzywdzonego. Nadal aktualne jest przeto prawidłowe zawiadomienie pokrzywdzonego o terminie rozprawy, gdyż jest ono niezbędne dla realizacji przysługujących mu uprawnień oraz do korzystania przezeń z wielu instytucji procesowych. Należy podkreślić, że zgodnie z dyspozycją art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k. jednym z celów postępowania karnego jest uwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego. Ochrona tych interesów wiąże się z możliwością korzystania przez pokrzywdzonego z niektórych uprawnień gwarantowanych w prawie materialnym, określonych choćby w art. 46 k.k., art. 53 § 3 k.k., art. 66 § 3 k.k. oraz w prawie procesowym, o których mowa m.in. w art. 49a k.p.k., art. 54 § 1 k.p.k., art. 59 § 2 k.p.k., art. 62 k.p.k., art. 387 § 2 k.p.k., art. 414 § 4 i 5 k.p.k. (zob. M. Filar, Pokrzywdzony (ofiara przestępstwa) w polskim prawie materialnym, [w:] Kompensacyjna funkcja prawa karnego, Kraków 2002, s. 26 i n.; K. Dudka, Skuteczność instrumentów ochrony praw pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym w świetle badań empirycznych, Lublin 2006. s. 42 i n.). Realizacja uprawnień przysługujących pokrzywdzonemu wymaga niekiedy jego osobistego udziału, dlatego przepis art. 384 § 3 k.p.k. daje sądowi możliwość zobowiązania pokrzywdzonego do obecności na rozprawie lub jej części. Taka sytuacja przykładowo występuje, gdy w trybie art. 49a k.p.k. pokrzywdzony złożył wniosek o zobowiązanie oskarżonego, w razie skazania, do naprawienia szkody, albo gdy przed rozprawą oskarżony złożył wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej w rozumieniu art. 387 k.p.k. Zasadny jest zatem wniosek, że zmiana przepisu art. 384 § 2 k.p.k. nie oznacza, iż stawiennictwo pokrzywdzonego na rozprawie pozostawiono wyłącznie jego inicjatywie. Wykładnia tego przepisu prowadzi natomiast do konkluzji, że pokrzywdzony powinien być zawiadomiony o terminie rozprawy głównej także wtedy, gdy nie jest stroną w postępowaniu karnym. Na rozprawie będzie mógł on wstąpić w rolę strony albo uczestniczyć w niej nie będąc stroną. Interesów pokrzywdzonego nie zabezpiecza samo zawiadomienie go przez prokuratora o przesłaniu aktu oskarżenia do sądu, wraz z pouczeniem o przysługujących mu uprawnieniach, o których mowa w art. 334 § 2 k.p.k. Skorzystanie z tych uprawnień nie byłoby możliwe, gdyby sąd rozpoczął rozprawę bez powiadomienia pokrzywdzonego o jej terminie. W świetle powyższych wniosków nie do przyjęcia są przytoczone wyżej, odmienne poglądy wyrażone w piśmiennictwie, jakoby obowiązek powiadomienia pokrzywdzonego o terminie rozprawy dotyczył jedynie spraw o występki, albo też był uzależniony od złożenia przezeń oświadczenia o zamiarze działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego.
Żródło:: Orzecznictwo Sądu Najwyższego http://www.sn.pl/orzecznictwo/index.html

Zobacz również: