Dowody/ zabezpieczenie śladów zapachowych/ ekspertyza osmologiczna

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne procesowe

Tytuł:
Dowody/ zabezpieczenie śladów zapachowych/ ekspertyza osmologiczna
Wyrok:
Wyrok SN z dnia 5 listopada 1999r. sygn. V KKN 440/99
Treść:
O ile sama czynność zabezpieczenia tzw. śladu zapachowego może nastąpić nawet w trybie art. 308 § 1 k.p.k., o tyle badanie osmologiczne powinno być przeprowadzane w formie ekspertyzy, a w konsekwencji powinno ono być poprzedzone postanowieniem o powołaniu biegłego i powinno być zakończone wydaniem opinii biegłego (art. 193 i nast. k.p.k.). […] Przeprowadzenie tego dowodu nastąpiło w sposób nasuwający poważne wątpliwości co do jego waloru, jako dowodu pełnowartościowego, zaś wątpliwości te zostały rozstrzygnięte bynajmniej nie na korzyść oskarżonej. […] W toku dalszego postępowania, jeżeli tzw. konserwy zapachowe nie uległy jeszcze zniszczeniu, dla zminimalizowania możliwości błędu przy ekspertyzie osmologicznej należałoby (por. z poglądami J. Widackiego, zawartymi we wskazanych wyżej publikacjach oraz z dokumentami opracowanymi przez Centrum Szkolenia Policji i Centralne Laboratorium Kryminalistyczne, zatytułowanymi: „Metodyka pobierania, zabezpieczania, powielania i rozpoznawania zabezpieczonych śladów zapachowych ludzi" oraz „Wytyczne metodyczne dotyczące zabezpieczania, przechowywania, powielania i rozpoznawania zabezpieczonych śladów zapachowych ludzi oraz organizowania i aktualizowania zbiorów tych śladów"): 1) właściwie dobrać grupę dawców zapachów do eliminacji (niezbędne jest to, aby nie była to grupa pod względem zapachowym jednorodna, a różna od oskarżonej); konieczne jest też sporządzenie takiej dokumentacji czynności pobrania porównawczych śladów zapachowych, aby sąd posiadał wiadomości o osobach dawców śladów porównawczych (tal jak posiada wiadomości o tzw. osobach przybranych do czynności okazania); 2) zapachy porównawcze do eliminacji, pochodzące od osób przybranych i zapach od oskarżonej powinny być pobrane mniej więcej równocześnie i tą samą metodą (w tej mierze w aktach sprawy brak jest dotąd jakichkolwiek wiadomości); 3) osoby znajdujące się w czasie rozpoznawania przez psa w zasięgu jego zmysłów (wzroku, słuchu, węchu), a w szczególności jego przewodnik, nie mogą znać miejsca usytuowania śladu porównawczego w szeregu selekcyjnym, a okoliczność ta powinna być w należyty sposób udokumentowana; 4) w czasie rozpoznawania powinny być przeprowadzone dwie „próby puste" (pierwsza, polegająca na tym, iż w szeregu selekcyjnym nie ustawia się śladu porównawczego, tj. pobranego od podejrzanej, druga zaś polegająca na tym, iż ślad porównawczy znajduje się w szeregu selekcyjnym, za to zamiast śladu dowodowego, pochodzącego z miejsca zdarzenia, psu daje się do nawęszenia tzw. ślad pusty, nie zawierający żadnego zapachu), ewentualnie także i tzw. próba „atrakcyjności zapachu" (rezultaty owych prób pustych powinny być udokumentowane z taką samą starannością, jak rezultaty próby ostatecznej); 5) natomiast wielość prób powtarzanych po zmianie kolejności śladów w szeregu selekcyjnym ma już drugorzędne znaczenie, albowiem pies raz rozpoznawszy ślad będzie go już rozpoznawał w kolejnych próbach (podobnie, jak świadek rozpoznający w trakcie okazania, po pierwszym zetknięciu się z osobą, którą rozpoznał jako sprawcę); tym samym już dwie próby wystarczą do przekonania się, czy pies jest pewien swego rozpoznania i czy przy wskazaniu opierał się istotnie na śladzie zapachowym, a nie kierował się miejscem śladu zapachowego w szeregu; 6) rozpoznania powinny dokonywać niezależnie od siebie dwa psy, mające aktualny atest (spełnienie tego jednego warunku jest w niniejszej sprawie należycie udokumentowane). Dopiero staranne zachowanie wszystkich wypracowanych przez kilkuletnią praktykę i zalecanych w piśmiennictwie standardów prowadzenia badań osmologicznych mogłoby upoważnić do zaakceptowania — w płaszczyźnie teoretycznej — poglądu, iż w świetle zasad swobodnej oceny dowodów skazanie może być oparte na ekspertyzie osmologicznej, jako dowodzie obciążającym.
Żródło:
Polski System Informacji Prawnej "Prawnik"

Zobacz również: