Koszty postępowania/ zastępstwo adwokackie/ umorzenie postępowania

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne procesowe

Tytuł:
Koszty postępowania/ zastępstwo adwokackie/ umorzenie postępowania
Wyrok:
Uchwała SN z dnia 18 lipca 1996 r., sygn. I KZP 16/96
Treść:
W wypadku umorzenia postępowania z powodu znikomego stopnia społecznego niebezpieczeństwa czynu (art. 11 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 26 § 1 k.k.) oskarżycielowi posiłkowemu przysługuje od oskarżonego zwrot wyłożonych kosztów zastępstwa adwokackiego. Podstawę takiego rozstrzygnięcia stanowią przepisy art. 80 k.p.k. w związku z art. 98 § 1 k.p.c. […] Umorzenie postępowania karnego z powodu znikomego stopnia społecznego niebezpieczeństwa czynu nie jest równoznaczne z uniewinnieniem oskarżonego. Są to dwie merytorycznie różne decyzje sądu orzekającego, podyktowane względami materialnoprawnymi, a wyraźne ich zróżnicowanie w przepisach procesowych wprowadza m.in. art. 361 k.p.k. w związku z art. 11 pkt 1 albo 2 k.p.k. Sytuacja objęta art. 26 k.k. różni się od innych ustawowych okoliczności wyłączających przestępność czynu. Ustawodawca posługuje się tu odmiennymi sformułowaniami: w wypadku art. 26 § 1 k.k. zwrotem „nie stanowi przestępstwa”, zaś w pozostałych wypadkach okoliczności objętych rozdziałem III kodeksu karnego pt. „Wyłączenie odpowiedzialności karnej” zwrotem: „nie popełnia przestępstwa”. W wypadku znikomości społecznego niebezpieczeństwa czynu wyłączenie odpowiedzialności karnej może iść w parze z odpowiedzialnością w innym „trybie” – dyscyplinarnym, służbowym czy nawet karnoadministracyjnym (art. 26 § 2 k.k.). W grę wchodzić może także odpowiedzialność cywilnoprawna. Nie jest więc tak, by czyn z powodu znikomego stopnia społecznego niebezpieczeństwa przestawał być naganny, a co więcej, by stawał się prawnie całkowicie indyferentny. Umorzenie postępowania nie jest więc w tym wypadku równoznaczne z całkowitym uwolnieniem sprawcy od jakichkolwiek ujemnych konsekwencji jego czynu. Umorzenie postępowania karnego z powodu znikomego stopnia społecznego niebezpieczeństwa czynu stanowi, mimo wszystko, stwierdzenie faktu popełnienia przez oskarżonego czynu zabronionego. Nie ma więc żadnych racji, które mogłyby uzasadniać pogląd, że w takim wypadku oskarżyciel posiłkowy jest stroną przegrywającą sprawę.
Żródło:
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa z 1996r. poz. 54

Zobacz również: